NAMAZ HÜKÜMLERİ

----İÇİNDEKİLER----

Namaz dinî amellerin en önemlisidir. Âlemlerin Rabbi katında namaz kabul olursa, diğer ibadetler de kabul olur; namaz kabul olmazsa, diğer ameller de kabul olmaz. Nasıl ki günde beş defa bir nehir de yıkanan insan, tertemiz olur ve bedeninde kir kalmazsa, günlük kılınan beş vakit namaz da insanı öylece günahlardan temizler. Namazın ilk vakitte kılınması iyidir. Namazı hafife alıp önemsemeyen kimse, namaz kılmayan kimse gibidir. Resulullah Efendimiz (Al-lah ona ve Ehlibeyti'ne rahmet etsin) şöyle buyurmuştur:

"Namazı önemsemeyip hafife alan kimse, ahiret azabı-nı hak eder."

Bir gün Resulullah Efendimiz (s.a.a) mescitte iken birisi gelip namaza durdu, rükû ve secdeleri gerektiği gibi yerine getirmedi. Bunun üzerine Hazret: "Bu adam, namazı bu şekilde olduğu hâlde ölürse, benim dinim üzere ölmemiştir." buyurdu.

O hâlde insan, namazları hızlı ve acele kılmamaya özen göstermeli; namazdayken Allah'ı hatırlayıp O'na karşı huzu, huşu ve vakarlı olmalı; kiminle konuştuğunun farkında olmalı ve âlemlerin Rabbinin azamet ve büyüklüğü karşısında kendisini hiç ve çok hakir görmelidir. Eğer namazda insan, bu nüktelere tam olarak dikkat ederse kendisini unutur. Nitekim, Hz. Ali'nin (Allah'ın selâmı ona olsun) mübarek ayağındaki ok, o hazret namazdayken çıkarıldı; ancak o hazret bunun farkında olmadı.

Yine namaz kılan kimse, tövbe etmeli, Allah'tan bağış-lanma dilemeli ve namazın kabul olmasına engel olan haset, kibir, gıybet, haram yemek, aklın fonksiyonunu yitirici şeyleri içmek, humus ve zekât vermemek gibi günahları, hatta günah sayılan bütün her şeyi terk etmelidir. Ayrıca namazın sevabını azaltan işleri yapmamalıdır. Örneğin, uykulu ve idrarı sıkıştığı bir hâlde namaza durmamalı ve namaz kılarken gökyüzüne bakmamalıdır. Aynı zamanda akik yüzük takmak, temiz elbise giymek, saç ve sakalı taramak, dişleri fırçalamak ve güzel koku kullanmak gibi namazın sevabını artıran işleri de yapması uygundur.

FARZ NAMAZLAR

Farz namazlar altı tanedir:

1) Günlük namazlar.

2) Âyat namazı.

3) Cenaze namazı.

4) Farz tavaf namazı.

5) Büyük oğlun üzerine farz olan babanın kaza namazı.

6) Ecîr olma, nezir, yemin ve ahdetmekten dolayı farz olan namaz.

GÜNLÜK FARZ NAMAZLAR

Günlük farz namazlar, her biri dört rekât olan öğle ve ikindi, üç rekât akşam, dört rekât yatsı ve iki rekât sabah namazı olmak üzere beş tane namazdan ibarettir.

728- Yolculukta iken dört rekâtlı namazlar ileride açıklanacak şartlara göre, iki rekât olarak kılınmalıdır.

Öğle ve İkindi Namazlarının Vakti

729- Çubuk veya benzeri bir şey, düz bir yere dikilirse, güneş doğarken onun gölgesi batıya doğru düşer. Güneş yükseldikçe bu gölge kısalır ve bizim yaşadığımız bölgelerde şer'î öğlenin başlangıcında gölge en kısa durumda olur. Öğle geçtikten sonra gölge doğuya doğru dönmeye başlar. Güneş batıya doğru ilerledikçe, gölge de artmaya başlar. O hâlde gölge en kısa durumda olur ve yeniden uzayıp artmaya başladığında şer'î öğle vaktinin girdiği anlaşılır. Ama bazen öğle vakti gölgenin tamamen yok olduğu Mekke gibi bazı şehirlerde ise, gölge yeniden çıktığında öğle vakti olduğu anlaşılır.

730- Öğle vaktini belirlemek için yere dikilen çubuk veya benzeri şeye "şâhıs" denir.

731- Öğle ve ikindi namazlarından her birinin özel ve müşterek vakitleri vardır. Öğle namazının özel vakti, öğlenin ilkinden, öğle namazı kılınacak kadar bir vaktin geçmesine kadardır. İkindi namazının özel vakti, akşama ikindi namazı kılınacak kadar bir zaman kalmasına denktir. Eğer bir kimse bu zamana kadar öğle namazını geciktirirse, öğle namazını kazaya bırakmıştır demektir ve bu vakitte ikindi namazını kılması gerekir. Öğle namazıyla ikindi na-mazının özel vakitleri arasındaki zaman ise, öğle ve ikindi namazlarının müşterek vaktidir. Yanlışlıkla birbirinin özel vaktinde kılınırsa, kılınan namaz sahihtir.

732- Yanılarak öğle namazı kılınmadan ikindi namazı-na başlanır ve namazda yanlışlığın farkına varılırsa, bu olay müşterek vakitte gerçekleştiği takdirde niyet öğle namazına çevrilmeli; yani "şimdiye kadar kılınan, şimdi kılınmakta olan ve bundan sonra kılınacak olanın hepsi öğle namazına ait olsun" diye niyet edilmeli ve namaz bitirildikten sonra ikindi namazı kılınmalıdır. Eğer bu olay öğle namazının özel vaktinde gerçekleşirse, niyet öğle namazına çevrilmeli, namaz bitirilmeli ve sonra ikindi namazı kılınmalıdır. İkindi namazının yeniden kılınması ihtiyata uygundur ve bu ihtiyatın gözetilmesi çok iyidir.

733- Cuma günü, öğle namazı yerine iki rekât cuma namazı kılınabilir. Ancak cuma namazı kılındığı hâlde, müstehap ihtiyat gereği öğle namazı da kılınmalıdır ve bu ihtiyata uymak çok iyidir.

734- Farz ihtiyat gereği cuma namazı, örfte öğlenin ilk vakitleri denilen zamandan geriye bırakılmamalıdır. Öğle-nin ilk vakitlerinde kılınmayıp geciktirildiği takdirde, cuma namazı yerine öğle namazı kılınmalıdır.

Akşam ve Yatsı Namazlarının Vakti

735- Akşam, güneşin batışından sonra doğu tarafında görülen kızartının kaybolduğu zamandır.

736- Akşam ve yatsı namazlarının özel ve müşterek vakitleri vardır. Akşam namazının özel vakti, akşamın evvelinden üç rekâtlık bir namaz kılınacak kadar bir zaman geçinceye kadardır. O hâlde eğer bir kimse örneğin yolcu olur ve yanılarak yatsı namazının hepsini bu vakitte kılar-sa, müstehap ihtiyat gereği akşam namazından sonra yatsı namazını iade etmelidir.

Yatsı namazının özel vakti, gece yarısına yatsı namazı kılınacak kadar bir zamanın kaldığı süredir. Öyleyse, bu zamana kadar bilerek akşam namazını kılmayıp geciktiren kimse, önce yatsı namazını ve daha sonra akşam namazını kılmalıdır.

Akşam namazıyla yatsı namazının özel vakitleri ara-sındaki süre, akşam ve yatsı namazlarının müşterek vaktidir. O hâlde bu vakitte yanlışlıkla yatsı namazını akşam namazından önce kılan ve bunu namazdan sonra anlayan kimsenin kıldığı namaz sahihtir ve sadece daha sonra akşam namazını kılmalıdır.

737- Önceki hükümde açıklanan özel ve müşterek vakitler şahıslara göre değişir; meselâ, öğlenin evvelinden iki rekât namaz kılınacak kadar bir zaman geçerse, yolcu olan kimse için öğle namazının özel vakti geçmiş ve müşterek vakti girmiş olur. Yolcu olmayan bir kimse için dört rekât namaz kılınacak kadar bir zamanın geçmesi gerekir.

738- Yanılarak akşam namazı kılınmadan önce [müşterek vakitte] yatsı namazı kılınmaya başlanır ve namazda iken farkına varılırsa, dördüncü rekâtın rükûsuna gidilmediği takdirde, niyet akşam namazına çevrilmeli, namaz bitirilmeli ve sonra yatsı namazı kılınmalıdır. Eğer dör-düncü rekâtın rükûsuna gidilmişse, namaz bitirilmeli ve daha sonra akşam namazı kılınmalıdır. Eğer kılınan miktarın hepsi akşam namazının özel vaktinde gerçekleşir ve dördüncü rekâtın rükûsuna gidilmeden farkına varılırsa, niyet akşam namazına çevrilip namaz bitirilmeli ve sonra yatsı kılınmalıdır. Ancak müstehap ihtiyat gereği, yatsıdan sonra akşam ve yatsı kılınmalıdır. Bu ihtiyata uymak, çok iyidir.

739- Yatsı namazının son vakti, gece yarısıdır. Farz ihtiyat gereği akşam ve yatsı namazlarıyla bunlara benzer konuların son vaktini belirlemek için geceyi, güneşin batışından sabah ezanına kadar hesap etmek gerekir.^[37][37] Gece namazı ve benzeri işler için ise, güneşin doğuşuna kadar hesap edilmelidir.

740- Günah işleyerek veya bir özürden dolayı akşam namazı veya yatsı namazını gece yarısına kadar geciktiren kimse, farz ihtiyat gereği sabah ezanına kadar, eda ve kaza niyeti etmeksizin bu namazları kılmalıdır.

Sabah Namazının Vakti

741- Sabah ezanına yakın ufkun doğusundan bir aydınlık yükselmeye başlar ki buna "birinci fecir" denir. Bu aydınlık yayılınca "ikinci fecir" ve sabah namazı vakti girmiş olur. Sabah namazının son vakti ise, güneşin doğmaya başladığı andır.

----İÇİNDEKİLER----