18 Temmuz 2012 Çarşamba

KİRA HÜKÜMLERİ

2173- Bir şeyi kiraya veren veya kiralayan kimsenin akıllı ve baliğ olması, kendi isteğiyle kira işlemlerini yapması ve mallarında tasarruf etme hakkına sahip olması gerekir. Dolayısıyla, kendi malını faydasız ve boş işlerde harcayan sefih insanın, eğer şer'i hakim tarafından kendi malları üzerindeki tasarruf hakkını kullanması yasaklanırsa, bir şeyi kiralaması veya kiraya vermesi sahih değildir.
2174- İnsan, bir başkası tarafından vekil olarak onun malını kiraya verebilir.
2175- Bir kimse, veli veya yetkilisi olduğu çocuğun malını kiraya verir veya çocuğun kendisini bir başkasına ecîr ederse, sakıncası olmaz. Ancak, anlaşmada çocuğun bulûğa ermesinden sonraki bir müddeti de ecîr olarak kararlaştırmışlarsa, çocuk bulûğa erdikten sonra icarenin (kiranın) kalan bölümünü bozabilir. Fakat anlaşma sırasında bulûğdan sonraki zamanın kira süresine dâhil edilmediği durumunda çocuğun maslahatına aykırı davranma söz konusu olmuş olurduysa, çocuk baliğ olduktan sonra kira akdini bozamaz.
2176- Velisi olmayan küçük bir çocuk, müçtehidin izni olmaksızın ecîr tutulamaz. Fakat müçtehide ulaşma imkânı olmadığı takdirde, eğer ecîr olmak baliğ olmayan çocuğun maslahatına uygun olur ve hatta farz ihtiyat gereği ecîr olmaması onun zararına olursa, herhangi adil bir müminin izni alınarak çocuk ecîr tutulabilir.
2177- Kira akdinin Arapça okunması gerekmez. Mülk sahibinin herhangi bir dille, "Bu malı sana kiraya verdim." demesi, kiralayan kimsenin de kabul etmesi yeterlidir. Hatta hiç konuşmadan bile mal sahibi, malını kiraya vermek kastıyla başka kimsenin yetkisine bırakır ve o da kiralamak kastıyla onu teslim alırsa, kira sahih olur.
2178- Eğer insan, kira akdi okumadan bir işi yapmak üzere başkasına ecîr olmak isterse, karşı tarafın rızasıyla işe başladığı taktirde kira sahihtir.
2179- Konuşamayan kimse, mülkü kiraladığını veya kiraya verdiğini işaretle anlatırsa, kira sahihtir.
2180- Ev, dükkan veya oda gibi bir yeri kiraya veren kimse, onlardan sadece kiracının kendisinin istifade etmesini şart koşarsa, kiracı onları başkasına kiraya vere-mez. Fakat böyle bir şart koşmazsa, kiracı orayı başkasına kiraya verebilir. Eğer kiracı orayı ücret olarak kiraladığından daha fazlasına kiraya vermek isterse, onda tamir ve badana gibi bir iş yapmış olması veya kendisinin mülk sahibine kira ücreti olarak verdiği cinsin dışında başka bir mal karşılığı kiraya vermesi gerekir. Örneğin, eğer kendisi para ile kiralamışsa, buğday veya başka bir şey karşılığı kiraya vermelidir.
2181- Eğer ecîr sadece kendisini ecîr tutan kimseye ça-lışacağını şart koşarsa, başkasına kiraya verilemez. Şart koşmadığı takdirde, eğer kiralayan ücret olarak kendi kiraladığı cinsin aynısıyla kiraya verirse, verdiğinden fazlasını alamaz. Ama başka bir şey karşılığında kiraya verirse, fazla alabilir.
2182- Ev, dükkan, oda ve ecîr olan kimseden başka bir şey, örneğin bir arsa kiralanır ve mal sahibi de sadece kira-layanın yararlanmasını şart koşmazsa, kiralanan miktardan fazlasına bile kiraya vermenin sakıncası yoktur.
2183- İnsan, yıllığını örneğin bir milyon liraya kiraladığı ev veya bir dükkanı altı ay kullandıktan sonra, geri kalan diğer altı ayını bir milyon lira karşılığında kiraya verebilir. Ancak, kiraladığından daha fazlasıyla örneğin, bir buçuk milyona kiraya vermek isterse, onda tamir gibi herhangi bir iş yapmış olmalı veya kendisinin ücret olarak verdiği şeyden başka bir cins karşılığında kiraya vermelidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder